เมื่ออายุเพิ่มขึ้น พลังชี่ซึ่งเป็นพลังงานสำคัญของร่างกายก็จะลดลงตามธรรมชาติ โดยเฉพาะเมื่อถึงวัย 40 ปี พลังชี่ก็ยิ่งจะพร่องลงอย่างรวดเร็วจนค่อย ๆ มีสัญญาณเตือน โดยเฉพาะอาการ “ท้องผูก ถ่ายยาก” เนื่องจากพลังชี่พร่องลง ส่งผลให้ความสามารถในการส่งผ่านอาหารและแรงเบ่งขับถ่ายของเสียลดลง นอกจากส่งผลให้ขับถ่ายยาก ท้องผูกแล้ว ยังทำให้เกิดอาการอ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย ใบหน้าซีดเซียว เวียนศีรษะ ใจสั่น หายใจสั้น เบื่ออาหารได้อีกด้วย โดยเฉพาะเมื่อมีความเครียดหรือพักผ่อนไม่เพียงพอ ดังนั้น สำหรับคนวัย 40+การเสริมสร้างพลังชี่ ชาร์จพลังงานให้ลำไส้ จึงถือเป็นวิธีสำคัญของการดูแลรักษาท้องผูก ถ่ายยากจากต้นเหตุ ทั้งยังช่วยส่งเสริมให้พื้นฐานสุขภาพสมดุลแข็งแรงขึ้นอีกด้วย
รู้ได้อย่างไรว่าท้องผูกจากพลังชี่พร่อง?
- ถ่ายยาก ต้องใช้แรงเบ่งมาก ใช้เวลาเข้าห้องน้ำนาน
- เหนื่อยง่ายและเหงื่อออกขณะเบ่งหรือหลังขับถ่าย
- รู้สึกอ่อนเพลียหลังขับถ่าย
- ใบหน้าไม่สดใส เหนื่อยล้าง่าย ง่วงเหงาหาวนอน เป็นภูมิแพ้ มือเท้าเย็น ใจสั่น หายใจสั้น เวียนศีรษะ เบื่ออาหารร่วมด้วย (1-2 อาการก็ถือว่าเข้าข่าย)
อันตรายจากท้องผูก
- ส่งผลกระทบต่อการไหลเวียนโลหิต การเบ่งถ่ายแรงเกินไปจะเสี่ยงต่อการเกิดอาการเจ็บหน้าอก เลือดออกในสมองหรือหัวใจวายฉับพลัน
- ทำให้อาการโรคหลอดเลือดสมองแย่ลง ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองที่ถ่ายลำบาก มีโอกาสที่โรคหลอดเลือดสมองจะกำเริบซ้ำ
- ลำไส้ดูดซึมของเสียจากอุจจาระซ้ำ ทำให้เกิดกลิ่นปาก ท้องอืด เบื่ออาหาร นอนหลับไม่ดีผิวพรรณไม่สดใส
- คุณภาพชีวิตลดลง ผู้ที่มีอาการท้องผูกเป็นประจำอาจทำให้กลัวการขับถ่าย วิตกกังวล เสี่ยงเป็นซึมเศร้าเพิ่มขึ้น
- รบกวนการดูดซึมยา อุจจาระที่ตกค้างในลำไส้อาจรบกวนการดูดซึมหรือการเมตาบอลิซึมของยาอื่น
วิธีการแก้ท้องผูกทั่ว ๆ ไปมีข้อจำกัดอย่างไร?
- ยาระบายชนิดกระตุ้น หากใช้ต่อเนื่องจะเสี่ยงเกิดภาวะลำไส้ขี้เกียจ
- ยาระบายชนิดเพิ่มปริมาณอุจจาระ จำเป็นต้องดื่มน้ำมาก ๆ เพื่อป้องการอุดตัน แต่อาจทำให้สูญเสียเกลือแร่มากเกินไป
- การสวนทวาร ควรใช้ในกรณีจำเป็นเท่านั้น เช่น ในผู้ป่วยติดเตียงที่ไม่ตอบสนองต่อยาระบายหรือลำไส้อุดตัน
- ทุกวิธีการรักษามุ่งแก้เฉพาะปลายเหตุ ประเด็นสำคัญที่ควรคำนึงคือ ความเครียด ระบบประสาทอัตโนมัติไม่สมดุล หรือพลังชี่พร่องตามแนวทางการแพทย์แผนจีน ที่ส่งผลให้อาการท้องผูกกลับมาเป็นซ้ำได้อีก
อาการท้องผูกจากพลังชี่พร่องในทัศนะการแพทย์จีน
ในทัศนะการแพทย์จีน “อาการท้องผูกจากพลังชี่พร่อง” เป็นภาวะที่เกิดจากพลังชี่ที่ควบคุมการเคลื่อนไหวของลำไส้และแรงเบ่งเพื่อขับถ่ายพร่องลง จึงส่งผลให้ลำไส้อ่อนแรง ไม่สามารถผลักดันของเสียออกจากลำไส้ใหญ่ได้ตามปกติ โดยเฉพาะพลังชี่ของม้าม ปอด และลำไส้ใหญ่ที่เกี่ยวข้องกับการขับถ่ายโดยตรง พลังชี่พร่องลงเรื่อย ๆ ตามอายุที่เพิ่มขึ้น แต่จะแสดงอาการอย่างเห็นได้ชัดเมื่ออายุ 40 ปีขึ้นไป นอกจากอาการท้องผูกแล้ว พลังชี่พร่องยังทำให้เกิดปัญหาสุขภาพอื่น ๆ เช่น อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย เบื่ออาหาร หน้าซีด เวียนศีรษะ ใจสั่น หายใจสั้น เหงื่อออกง่าย มือเท้าเย็น เป็นภูมิแพ้ ง่วงเหงาหาวนอน เป็นต้น ในทางการแพทย์จีนจึงมุ่งเน้นการรักษาจากต้นเหตุโดยการเสริมพลังชี่และบำรุงเลือด ช่วยให้ระบบการขับถ่ายกลับมาทำงานได้ตามปกติ พร้อมทั้งรักษาอาการอื่น ๆ ที่เกิดจากภาวะชี่พร่องได้อย่างครอบคลุม
ยาสมุนไพรจีนรักษาอาการท้องผูกจากพลังชี่พร่องได้อย่างไร?
ยาสมุนไพรจีนเป็นยาในบัญชีประกันสุขภาพของจีนซึ่งใช้รักษาอาการท้องผูกจากพลังชี่พร่อง ประกอบด้วยสมุนไพร 11 ชนิด เช่น Huangqi, Danggui, Roucongrong, Heshouwu และ Juemingzi เป็นต้น มีสรรพคุณบำรุงชี่ บำรุงเลือด เพิ่มความชุ่มชื้นให้ลำไส้ ระบายของเสีย และเปิดทางในลำไส้ ช่วยให้ขับถ่ายสะดวก จากการวิจัยและทดลองทางคลินิกและเภสัชวิทยาตามหลักการแพทย์สากล พบว่าสามารถรักษาอาการท้องผูกได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยออกฤทธิ์ผ่านหลายช่องทางและหลายเป้าหมาย (multi-pathway, multi-target) ได้แก่
- กระตุ้นการบีบตัวของลำไส้ผ่าน PI3K-AKT Pathway โดยเพิ่มการแสดงออกของโปรตีน p-PI3K, PI3K, p-AKT และ AKT ในเนื้อเยื่อลำไส้ ทำให้ลำไส้บีบตัวเพิ่มมากขึ้น ไม่ทำให้ปวดบิด(1)
- เพิ่มการหลั่งฮอร์โมน Motilin และ Gastrin ในระบบทางเดินอาหาร กระตุ้นการเคลื่อนไหวของลำไส้ช่วยให้ระบบขับถ่ายทำงานเป็นปกติ(1)
- ลดการอักเสบของลำไส้ ซึ่งมักพบในภาวะท้องผูกเรื้อรัง โดยลดการหลั่งสารอักเสบ เช่น TNF-α และ IL-6(1)
- ปรับสมดุลการดูดซึมน้ำในลำไส้ใหญ่ผ่านการควบคุมโปรตีน AQP3 ลดการดูดน้ำกลับในลำไส้ ช่วยให้อุจจาระนิ่มและถ่ายง่ายขึ้น(1)
ผู้ป่วยจะได้ประโยชน์จากการใช้ยาสมุนไพรจีนอย่างไร?
จากการศึกษาการใช้ยาสมุนไพรจีนในการรักษาท้องผูกเรื้อรังชนิด Functional Constipation ในผู้ป่วยจำนวน 2,430 ราย อายุ 18-75 ปี จาก 40 โรงพยาบาลในประเทศจีน โดยให้ผู้ป่วยทานยาสมุนไพรจีนติดต่อกันเป็นเวลา 21 วัน พบว่า
- อาการท้องผูกดีขึ้นโดยรวมสูงถึง 94.7%(2)
- ผู้ป่วยกลุ่มอายุ 50 ปีขึ้นไปมีอาการท้องผูกดีขึ้นสูงถึง 96.5%(2)
- อาการท้องผูกจะเริ่มดีขึ้นเฉลี่ย 4.9 วัน(3)
- อาการอื่น ๆ ที่เกิดจากพลังชี่พร่อง ได้แก่ อ่อนเพลีย หน้าซีด เวียนศีรษะ ใจสั่น และหายใจสั้นดีขึ้นถึง 98.8%(2)
- อาการท้องผูกยังคงดีขึ้นต่อเนื่องแม้หยุดยาไปแล้ว 2 สัปดาห์ โดยเฉพาะการเพิ่มจำนวนครั้งในการขับถ่ายต่อสัปดาห์ แสดงให้เห็นว่ายาสมุนไพรจีน TM ไม่ทำให้เกิดภาวะลำไส้ขี้เกียจ(2)
- มีความปลอดภัยสูง พบอัตราเกิดอาการไม่พึงประสงค์เพียง 2.2% ซึ่งเป็นอาการเพียงเล็กน้อย เช่น ท้องเสีย ท้องอืด และปวดท้อง โดยสามารถหายได้เองโดยไม่ต้องไปพบแพทย์(2)
ยาสมุนไพรจีนเหมาะกับผู้ป่วยกลุ่มใด?
- ผู้ที่มีอายุ 40 ปีขึ้นไป ที่มีอาการท้องผูกและอาการอื่น ๆ จากพลังชี่พร่อง ได้แก่ อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย เบื่ออาหาร ใบหน้าซีดเซียว เวียนศีรษะ ใจสั่น และหายใจสั้น
- ผู้ที่มีอาการท้องผูกที่ไม่ได้เกิดจากความผิดปกติของลักษณะทางกายภาพของลำไส้ เช่น มะเร็งหรือติ่งเนื้อในลำไส้
- ผู้ที่มีอาการท้องผูกจากลำไส้เคลื่อนตัวช้าหรือลำไส้ขี้เกียจ
ภาวะท้องผูกเรื้อรังโดยเฉพาะชนิดที่ไม่มีความผิดปกติทางกายภาพของลำไส้ มักพบได้บ่อยในวัยกลางคนและผู้สูงวัยหรือผู้ที่มีพลังชี่พร่อง ด้วยกลไกกระตุ้นการหลั่งฮอร์โมนช่วยการเคลื่อนไหวของลำไส้ การฟื้นฟูการทำงานของเยื่อบุลำไส้ และการปรับสมดุลสารสื่อประสาทในระบบทางเดินอาหาร ยาสมุนไพรจีนจึงเป็นทางเลือกที่ดีในการรักษาอาการท้องผูกเรื้อรังโดยไม่ก่อให้เกิดภาวะลำไส้ขี้เกียจ และยังสามารถรักษาอาการอื่น ๆ ที่เกิดจากพลังชี่พร่องได้อย่างครอบคลุม
เฝ้าระวังและใส่ใจดูแลรักษาอาการท้องผูกในวัยกลางคนถึงสูงวัย หมั่นสังเกตอาการพลังชี่พร่อง เลือกวิธีการดูแลรักษาจากต้นเหตุ เสริมสร้างพลังชี่ ชาร์จพลังงานให้กับลำไส้ ฟื้นฟูพื้นฐานสุขภาพให้กลับมาสมดุลแข็งแรง สมุนไพรจีนเป็นทางเลือกที่ดีสำหรับการขจัดปัญหาท้องผูกให้กับคุณ ช่วยให้คุณกลับมาขับถ่ายดี สุขภาพดี ชีวีมีสุขได้อย่างแท้จริงและยั่งยืน การแพทย์จีนสมัยใหม่ และนวัตกรรมสมุนไพรจีนเอินเวย์ช่วยคุณได้ ปรึกษาทีมแพทย์จีน เภสัชกร หรือผู้เชี่ยวชาญของเอินเวย์ (Enwei) ได้ที่สายด่วนสุขภาพเอินเวย์ 02-751-4399 หรือไอดีไลน์ @enwei
