พังผืดหัวใจ ภัยเงียบป้องกันและรักษาแต่เนิ่นๆ ด้วยสมุนไพรจีน

หัวใจวายทำให้เกิดพังผืดได้อย่างไร?

เมื่อหัวใจวาย (กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน) ร่างกายจะซ่อมแซมกล้ามเนื้อหัวใจที่ตายไปโดยสร้างเนื้อเยื่อขึ้นมาแทน ซึ่งเนื้อเยื่อนี้ไม่มีความยืดหยุ่นเหมือนกล้ามเนื้อเดิม เรียกว่า “พังผืด” ทำให้หัวใจสูบฉีดเลือดได้แย่ลง นอกจากนี้ยังทำให้เสี่ยงหัวใจเต้นผิดจังหวะและขาดเลือดซ้ำอีกเรื่อย ๆ ข้อมูลจากงานวิจัยพบว่า 30% ของผู้ป่วยหัวใจวายจะมีพังผืดในหัวใจภายใน 1 ปี และหากพื้นที่พังผืดเพิ่มขึ้น 10% ความเสี่ยงหัวใจล้มเหลวจะเพิ่มขึ้นถึง 2 เท่า

ข้อจำกัดในการรักษา

การรักษาพังผืดหัวใจหลังหัวใจวายในทางการแพทย์แผนปัจจุบันจะใช้ยาลดการอักเสบและลดการสร้างพังผืด โดยมีเป้าหมายหลักคือยับยั้งการสร้างพังผืดใหม่และทำให้หัวใจที่เหลืออยู่ทำงานได้ดีที่สุด โดยใช้ยากลุ่ม ACE inhibitors, Beta-blockers, Aldosterone antagonists และ Statins แต่ไม่สามารถทำให้พังผืดที่เกิดขึ้นแล้วหายสนิทได้เหมือนเดิมและในระยะยาวอาจมีผลข้างเคียง เช่น โพแทสเซียมสูง ความดันต่ำ หรือไตเสื่อม นอกจากนี้ การรักษาโดยการทำบอลลูนหรือการผ่าตัดบายพาสก็มีความเสี่ยงที่ต้องพิจารณาโดยเฉพาะในผู้ป่วยสูงอายุหรือมีโรคร่วมหลายอย่าง

การเกิดพังผืดหัวใจในทัศนะการแพทย์จีน

ในทัศนะการแพทย์จีน พังผืดหัวใจเกิดจากความไม่สมดุลของพลังชี่และเลือด เมื่อเกิดภาวะหัวใจวายหรือความเครียดเรื้อรัง จะส่งผลให้เลือดไหลเวียนไม่สะดวก เกิดเลือดคั่งบริเวณหัวใจ พร้อมกับการไหลเวียนของพลังชี่ที่อ่อนแอ ทำให้บริเวณนั้นขาดพลังฟื้นฟูและเกิดการแข็งตัวของเนื้อเยื่ออย่างช้า ๆ ซึ่งแสดงออกเป็นพังผืด การรักษาในการแพทย์จีนจึงใช้ยาสมุนไพรจีนที่เน้นการสลายเลือดคั่ง กระตุ้นพลังชี่ บำรุงตับและไตเพื่อฟื้นฟูสมดุลของร่างกาย

ยาสมุนไพรจีนลดการเกิดพังผืดได้อย่างไร?

ตำรับยาสมุนไพรจีนถูกพัฒนาขึ้นตามหลักการแพทย์จีน ประกอบด้วยสมุนไพร 16 ชนิด เช่น Huangqi, Chishao, Danshen, Dilong, Chuanxiong และ Quanxie เป็นต้น จากการศึกษาและทดลองทางคลินิกและเภสัชวิทยาตามหลักการแพทย์สากล พบว่าลดการอักเสบ ลดขนาดของกล้ามเนื้อหัวใจที่ตายจากการขาดเลือด ลดการสร้างและสลายพังผืดได้ ผ่านการออกฤทธิ์แบบหลายช่องทางและหลายเป้าหมาย (multi-pathway, multi-target) ได้แก่

กลไกหลัก	การออกฤทธิ์	ผลต่อพังผืดหัวใจ
1. ลดการอักเสบ	· ลดการหลั่งสารอักเสบ TNF-α และ IL-6 ได้ 40–50% · ลดการสร้างเนื้อเยื่อ ซ่อมแซมเกินจำเป็น (พังผืด)	ป้องกันพังผืดที่ทำให้หัวใจแข็งตัว
2. ต้านอนุมูลอิสระ	· เพิ่มระดับสารต้านอนุมูลอิสระ 25–30% · ลดสารพิษที่กระตุ้นการอักเสบและการเสื่อมของเซลล์	ปกป้องเซลล์หัวใจจากการถูกทำลายต่อเนื่อง
3. สลายพังผืด	· ลดการสร้างคอลลาเจน · เพิ่มเอนไซม์ที่ช่วยย่อยสลายพังผืด	พังผืดบางลง หัวใจยืดหยุ่นดีขึ้น
4. กระตุ้นการสร้างเส้นเลือดใหม่	· เพิ่มการสร้างเส้นเลือดฝอย 1.5–2 เท่า	· เพิ่มเลือดไปเลี้ยงหัวใจส่วนที่ขาดเลือด · ลดโอกาสเกิดพังผืดซ้ำ

ผู้ป่วยจะได้ประโยชน์จากการใช้ยาสมุนไพรจีนอย่างไร?

ลดการสร้างพังผืดถึง 28% และขนาดพังผืดในหัวใจลดลง 22% ภายในระยะเวลา 6 เดือน เมื่อใช้ร่วมกับการรักษามาตรฐาน⁽⁵⁾
บรรเทาอาการแน่นหน้าอก โดยผู้ที่ใช้ยาสมุนไพรจีนร่วมกับการรักษามาตรฐานมีอาการแน่นหน้าอกดีขึ้นมากกว่าผู้ป่วยกลุ่มที่ไม่ได้ใช้ถึง 5.9 เท่า⁽⁶⁾
คลื่นไฟฟ้าหัวใจดีขึ้น โดยผู้ที่ใช้ยาสมุนไพรจีนร่วมกับการรักษามาตรฐานมีคลื่นไฟฟ้าหัวใจดีขึ้นมากกว่าผู้ป่วยกลุ่มที่ไม่ได้ใช้ถึง 6.9 เท่า⁽⁶⁾
หัวใจสูบฉีดเลือดดีขึ้นเมื่อใช้ร่วมกับการรักษามาตรฐาน โดยมีค่า LVEF (ความสามารถการสูบฉีดเลือด) เพิ่มขึ้นเฉลี่ย 4.94% ซึ่งมีความสำคัญอย่างมาก เนื่องจากช่วยให้หัวใจสูบฉีดเลือดได้มากขึ้น⁽⁷⁾
ลดความเสี่ยงการเกิดโรคหัวใจรุนแรง เช่น หัวใจวายซ้ำ หลอดเลือดหัวใจตีบซ้ำ หรือเสียชีวิตจากโรคหัวใจได้มากถึง 76%⁽⁶⁾

ยาสมุนไพรจีนเหมาะกับผู้ป่วยกลุ่มใด

ผู้ที่เคยหัวใจวายและมีประสิทธิภาพการบีบตัวของหัวใจ (LVEF) น้อยกว่า < 50%
ผู้ที่ยังมีอาการเจ็บหน้าอก แม้จะใส่ขดลวดหรือทำบอลลูนแล้ว

ข้อห้าม / ข้อควรระวัง

ผู้ที่ใช้ร่วมกับ Warfarin ควรตรวจ INR ทุก 2 สัปดาห์ และทานยาครั้งละ 2 แคปซูล วันละ 2 ครั้ง หลีกเลี่ยงการใช้ร่วมกับยา NSAIDs
หากใช้ร่วมกับยาประจำตัวแผนปัจจุบันควรเว้นห่างกันอย่างน้อย 1 ชั่วโมง
ห้ามใช้ในผู้ที่มีเลือดออกผิดปกติ ได้แก่ เลือดออกในสมองเฉียบพลัน / แผลเปื่อยกระเพาะ
ห้ามใช้ในหญิงตั้งครรภ์ / ให้นมบุตร / มีประจำเดือน
ห้ามใช้ในผู้ที่มีประวัติแพ้สมุนไพรที่เป็นส่วนประกอบในตำรับ
ยาสมุนไพรจีนไม่สามารถใช้แทนยาไนโตรกลีเซอรินในกรณีเจ็บหน้าอกเฉียบพลันควรรีบไปโรงพยาบาลทันที

ยาสมุนไพรจีนมีประสิทธิภาพในการดูแลผู้ป่วยโรคหัวใจ โดยเฉพาะกลุ่มที่มีความเสี่ยงเกิด พังผืดหัวใจหรือเพิ่งผ่านภาวะหัวใจวาย ด้วยกลไกการออกฤทธิ์หลายช่องทาง ทั้งต้านการอักเสบ ลดอนุมูลอิสระ ชะลอการสร้างพังผืด และส่งเสริมการไหลเวียนเลือดในหัวใจ ทำให้ลดพังผืดในหัวใจ เพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของหัวใจ และลดโอกาสเกิดภาวะร้ายแรงซ้ำ ซึ่งช่วยให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นและฟื้นตัวได้อย่างมั่นคงยิ่งขึ้นในระยะยาว

การแพทย์จีนสมัยใหม่ และนวัตกรรมสมุนไพรจีนเอินเวย์ช่วยคุณได้ ปรึกษาทีมแพทย์จีน เภสัชกร หรือผู้เชี่ยวชาญของเอินเวย์ (Enwei) ได้ที่สายด่วนสุขภาพเอินเวย์ 02-751-4399 หรือไอดีไลน์ @enwei

อ้างอิง

Wang Y, et al. J Ethnopharmacol. 2020.
Li X, et al. Oxid Med Cell Longev. 2019.
Liu H, et al. Front Pharmacol. 2022.
Zhang X, et al. Chin Med J. 2021.
Liang Q, et al. Evid Based Complement Alternat Med. 2018.
Hao PP, et al. JAMA Internal Medicine. 2017.
Li X, et al. Evid Based Complement Alternat Med. 2015
Chinese Experts Consensus on Clinical Application of Naoxintong Capsule. Chin J Integr Med. 2018.