ซีสต์ต์รังไข่ (ถุงน้ำรังไข่) ทางเลือกใหม่จากยาสมุนไพรจีน

ยาสมุนไพรจีนแก้ที่ต้นเหตุด้วยหลัก “กระตุ้นการไหลเวียนเลือดและสลายเลือดคั่ง” (活血化瘀)

ซีสต์ต์รังไข่คืออะไร

ซีสต์ต์รังไข่ หรือ ถุงน้ำรังไข่ (Ovarian cysts) เป็นภาวะที่มีถุงน้ำเกิดขึ้นในรังไข่ พบได้บ่อยในผู้หญิงวัยเจริญพันธุ์ บางชนิดอาจหายเองได้ แต่บางชนิดโตขึ้นเรื่อย ๆ ทำให้มีอาการ เช่น

ปวดท้องน้อยหรือปวดประจำเดือนรุนแรง
รอบเดือนผิดปกติ
ภาวะมีบุตรยาก

ในประเทศไทย ภาวะนี้เป็นหนึ่งในสาเหตุที่ทำให้ผู้หญิงจำนวนมากต้องไปพบสูตินรีแพทย์ และบางรายต้องเข้ารับการผ่าตัด

การรักษาตามแพทย์แผนตะวันตก

การเฝ้าระวัง: ถุงน้ำขนาดเล็กบางครั้งอาจยุบเอง
ยาคุมกำเนิด: ใช้ควบคุมรอบเดือน แต่ไม่ทำให้ถุงน้ำหาย
การผ่าตัด: สำหรับถุงน้ำที่โตขึ้นหรือมีความเสี่ยงเป็นมะเร็ง

ข้อจำกัดคือ ถุงน้ำอาจกลับมาเป็นซ้ำได้ และการใช้ยาฮอร์โมนมีผลข้างเคียงต่อสุขภาพระยะยาว

มุมมองแพทย์แผนจีน: ทำไมเกิดซีสต์รังไข่

แพทย์แผนจีนอธิบายว่าซีสต์รังไข่สัมพันธ์กับ เลือดคั่ง (瘀血) และ ภาวะชี่ติดขัด 气滞

เลือดคั่ง: เลือดไม่ไหลเวียน ก่อให้เกิดก้อนในอุ้งเชิงกราน
พลังชี่ติดขัด: ความเครียดหรืออารมณ์กดดัน ทำให้เลือดติดขัด
ภาวะเลือดคั่งจากความเย็น: การดื่มน้ำเย็นบ่อย อยู่ในห้องแอร์เป็นเวลานาน ทำให้ความเย็นสะสมในมดลูก เลือดจึงหยุดชะงัก

ดังนั้นการดูแลตามแพทย์จีนจึงเน้น แก้ที่ต้นเหตุ (治本) โดยการสลายเลือดคั่งและปรับสมดุลพลังงานในร่างกาย

ยาสมุนไพรจีน: หลักการกระตุ้นการไหลเวียนเลือดและสลายเลือดคั่ง (活血化瘀)

ตำรับยาสมุนไพรจีนแบบดั้งเดิมที่ใช้ในการดูแลภาวะนี้ประกอบด้วย

Guizhi (Cinnamomi Ramulus)
Fuling (Poria cocos)
Mudanpi (Moutan Cortex)
Biashao (Paeoniae Radix Alba)
Taoren (Persicae Semen)

หลักการคือ การสลายเลือดคั่ง กระตุ้นการไหลเวียนเลือด (活血化瘀) ช่วยลดก้อนและปรับรอบเดือนให้สมดุล

หลักฐานการวิจัยสมัยใหม่

Meta-analysis 2023⁽¹⁾

รวม RCT 28 งาน ผู้ป่วย 2,813 ราย (รวมโรคกลุ่มก้อนนรีเวช เช่น เนื้องอกมดลูกและซีสต์รังไข่)
พบว่า ยาสมุนไพรจีน + mifepristone ดีกว่าการใช้ mifepristone เดี่ยว
ขนาดก้อนลดลงเฉลี่ย 20–40% ภายใน 3–6 เดือน
อาการปวดและรอบเดือนผิดปกติบรรเทาได้อย่างมีนัยสำคัญ
อัตราการตอบสนองทางคลินิก (clinical effective rate) อยู่ที่ 70–85%

การศึกษาในผู้ป่วยถุงน้ำรังไข่โดยตรง⁽²⁾

ผู้หญิงที่ใช้ยาสมุนไพรจีนร่วมกับการรักษามาตรฐาน มีอัตราการยุบของถุงน้ำ สูงกว่า 60% ภายใน 3 เดือน
รอบเดือนกลับมาใกล้ปกติ อาการปวดลดลง
ไม่พบผลข้างเคียงรุนแรง

ประโยชน์สำหรับผู้หญิงไทย

แก้ปัญหาที่ต้นเหตุ (治本) โดยการสลายเลือดคั่งและปรับสมดุลร่างกาย
ลดขนาดถุงน้ำและอาการปวด ภายใน 3–6 เดือน
ปรับรอบเดือนให้สมดุล และเพิ่มโอกาสการมีบุตร
ลดความเสี่ยงการกลับมาเป็นซ้ำ ต่างจากการใช้ฮอร์โมนเพียงอย่างเดียว

ปลอดภัยและมีมาตรฐาน ผ่านการผลิต GMP และตรวจสอบด้วย HPLC

การแพทย์จีนสมัยใหม่ และนวัตกรรมสมุนไพรจีนเอินเวย์ช่วยคุณได้ ปรึกษาทีมแพทย์จีน เภสัชกร หรือผู้เชี่ยวชาญของเอินเวย์ (Enwei) ได้ที่สายด่วนสุขภาพเอินเวย์ 02-751-4399 หรือไอดีไลน์ @enwei

เอกสารอ้างอิง

Lei Y, et al. Chinese herbal medicine combined with mifepristone for gynecological masses: a meta-analysis. BMC Complement Med Ther. 2023;23:256. DOI: 10.1186/s12906-023-03842-y
Liu X, et al. Chinese herbal formula for ovarian cysts: clinical outcomes. Chin J Integr Med. 2018;24(3):223–229. DOI: 10.1007/s11655-018-2999-3