โรคธาลัสซีเมียและภาวะโลหิตจางมักจะถูกพูดถึงร่วมกันอยู่บ่อยๆ หลายคนจึงมักจะสับสนคิดว่าเป็นสิ่งเดียวกัน เพื่อช่วยคลายความสับสนนี้ ทางเอินเวย์ก็ได้นำข้อมูลความต่างมาให้ชมกันในบทความนี้แล้วค่ะ
ธาลัสซีเมียกับโลหิตจางต่างกันอย่างไร
โรคธาลัสซีเมียและภาวะโลหิตจางแม้จะไม่ใช่สิ่งเดียวกัน แต่ก็มีความเกี่ยวโยงใกล้ชิดกัน กล่าวคือโรคธาลัสซีเมียนั้นจะเป็นสาเหตุอย่างหนึ่งของภาวะโลหิตจาง โดยจะอธิบายได้คร่าวๆ ดังนี้
- โรคธาลัสซีเมีย (Thalassemia) คือโรคทางพันธุกรรมที่ทำให้เม็ดเลือดแดงแตกง่าย เมื่อร่างกายมีเม็ดเลือดแดงไม่เพียงพอจึงเกิดภาวะโลหิตจางตามมา
- ภาวะโลหิตจาง (Anemia) คือภาวะที่ร่างกายมีเม็ดเลือดแดงที่มีความสมบูรณ์ไม่เพียงพอ ทำให้ไม่สามารถขนส่งออกซิเจนไปเลี้ยงอวัยวะต่างๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ จึงเกิดอาการผิดปกติต่างๆ เช่น อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย ขาดสมาธิ ขี้หนาว มือเท้าเย็น ผิวซีด ฯลฯ นอกจากโรคธาลัสซีเมียแล้ว ภาวะโลหิตจางก็ยังเกิดจากสาเหตุอื่นๆ ได้อีก เช่น ขาดธาตุเหล็ก (พบได้บ่อยสุด) ขาดโฟเลต ขาดวิตามินบี 12 ไขกระดูกฝ่อ เป็นต้น
ข้อมูลโรคธาลัสซีเมียที่ควรรู้
- นิยาม โรคธาลัสซีเมียคือโรคทางพันธุกรรมที่เกิดจากร่างกายไม่สามารถสร้างฮีโมโกลบินซึ่งเป็นส่วนประกอบที่สำคัญของเม็ดเลือดแดงได้อย่างเพียงพอ ส่งผลให้เม็ดเลือดแดงแตกสลายง่ายจนทำให้เกิดภาวะโลหิตจาง
- ประเภท โรคธาลัสซีเมียจะแบ่งได้หลักๆ เป็น 2 ประเภท ได้แก่ อัลฟาและเบต้า ขึ้นอยู่กับว่าร่างกายมีปัญหาในการสร้างโปรตีนหน่วยย่อยชนิดใด นอกจากนี้ก็ยังแบ่งตามความรุนแรงได้อีก ซึ่งก็จะมีตั้งแต่ไม่มีอาการเลย (เป็นแค่พาหะ) มีอาการเล็กน้อยถึงปานกลาง ไล่ไปจนถึงมีอาการรุนแรงจนอาจเป็นอันตรายถึงชีวิต
- อาการ ผู้ป่วยโรคธาลัสซีเมียที่มีอาการแสดงก็จะมีอาการของภาวะโลหิตจาง เช่น อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย ผิวซีด ใจสั่น ฯลฯ และยังอาจมีภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ เช่น มีภาวะม้ามโต มีธาตุเหล็กสะสมในร่างกายมากเกินไปจนเป็นอันตรายต่ออวัยวะต่างๆ เป็นต้น
- การรักษา แพทย์มักจะรักษาผู้ป่วยโรคธาลัสซีเมียที่มีความรุนแรงตั้งแต่ระดับปานกลางขึ้นไปด้วยการให้เลือดและทำคีเลชั่น (กำจัดธาตุเหล็กส่วนเกินออก)
ข้อมูลภาวะโลหิตจางที่ควรรู้
- นิยาม ภาวะโลหิตจางคือภาวะที่ร่างกายมีเม็ดเลือดแดงที่มีความสมบูรณ์ไม่เพียงพอ ทำให้ไม่สามารถขนส่งออกซิเจนไปเลี้ยงอวัยวะต่างๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- สาเหตุ ภาวะโลหิตจางเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น ขาดธาตุเหล็ก ขาดโฟเลต ขาดวิตามินบี 12 โรคธาลัสซีเมีย โรคเม็ดเลือดแดงรูปเคียว โรคไตเรื้อรัง ไขกระดูกฝ่อ เม็ดเลือดแดงถูกทำลาย ฯลฯ
- อาการ อาการของภาวะโลหิตจางก็อย่างเช่น อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย ขาดสมาธิ หงุดหงิดง่าย ผิวซีด เล็บซีด ขี้หนาว มือเท้าเย็น ชามือชาเท้า ใจสั่น ฯลฯ
- การรักษา การรักษาภาวะโลหิตจาง แพทย์จะพิจารณาจากสาเหตุและความรุนแรงเป็นหลัก ซึ่งก็อาจประกอบไปด้วยการดูแลให้ร่างกายได้รับสารอาหารที่ขาดอย่างเพียงพอ การให้ยากระตุ้นการสร้างเม็ดเลือดแดง การให้เลือด ฯลฯ
จบแล้วกับประเด็นคำถามที่ว่า โรคธาลัสซีเมียและภาวะโลหิตจางต่างกันอย่างไร พร้อมด้วยข้อมูลอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง ทางเอินเวย์หวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์แก่ทุกท่านนะคะ
เอินเวย์ ศูนย์รวมยาสมุนไพรจีนระดับพรีเมี่ยมจากประเทศจีน ซึ่งอยู่เคียงข้างสังคมไทยมานานกว่า 30 ปี ขอเป็นอีกหนึ่งทางเลือกธรรมชาติในการดูแลสุขภาพตามศาสตร์การแพทย์จีน เพื่อให้ทุกท่านได้มีสุขภาพที่ดี
