ภาวะก่อนเบาหวาน โรคเบาหวานและภาวะแทรกซ้อน ป้องกันรักษาที่ต้นเหตุได้ด้วยยาสมุนไพรจีนสมัยใหม่

ประเทศไทยมีผู้ป่วยเบาหวานกว่า 6.5 ล้านคน และอีกกว่า 4 ล้านคนอยู่ในภาวะก่อนเบาหวาน (Prediabetes) แต่ยังไม่รู้ตัว รวมแล้วกว่า 10.5 ล้านคน เทียบเป็น 1 ใน 6 ของประชากรไทย นี่เป็นข้อมูลจากกระทรวงสาธารณสุข ปี 2567 ซึ่งแสดงให้เห็นว่าโรคเบาหวานนั้นเป็นปัญหาทางสาธารณสุขที่สำคัญของประเทศไทย โดยเฉพาะโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ซึ่งพบได้บ่อยที่สุดและมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง

สังเกตอาการของโรคเบาหวานอย่างไร

โรคเบาหวานชนิดที่ 2 เกิดจากภาวะดื้อต่ออินซูลิน ส่งผลให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงผิดปกติ โรคเบาหวานมักเป็นไปอย่างช้า ๆ หลายคนไม่รู้ตัวว่าเป็นเบาหวานหรืออยู่ในภาวะก่อนเบาหวาน หากปล่อยไว้จนกลายเป็นเบาหวานเรื้อรังจะทำให้เกิดอาการดังนี้

1. ปัสสาวะบ่อย
2. กระหายน้ำ
3. หิวบ่อย
4. อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย
5. น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ
6. ติดเชื้อบ่อย

ผู้ที่มีระดับน้ำตาลในเลือดสูงเพียงเล็กน้อยมักไม่แสดงอาการใดๆ ดังนั้น จึงควรตรวจระดับน้ำตาลในเลือดอย่างน้อยปีละครั้ง เพื่อให้ได้รับการรักษาตั้งแต่เนิ่น ๆ

โรคแทรกซ้อนที่พบบ่อยในผู้ป่วยโรคเบาหวาน

1. เบาหวานขึ้นตา น้ำตาลในเลือดสูงทำให้หลอดเลือดในจอประสาทตาเสียหาย เกิดอาการตาพร่ามัว ตาบอดบางส่วน และอาจตาบอดถาวร
2. โรคไตจากเบาหวาน (เบาหวานลงไต) น้ำตาลในเลือดสูงทำให้ไตต้องทำงานหนัก หลอดเลือดไตเสื่อม ทำให้การทำงานของไตลดลงจนเกิดภาวะไตวาย (diabetic nephropathy)
3. ปลายประสาทอักเสบจากเบาหวาน น้ำตาลในเลือดสูงเป็นเวลานานจะทำให้เส้นประสาทในร่างกายเสียหาย ซึ่งจะทำให้มีอาการชา ปวดแสบปวดร้อน และสูญเสียความรู้สึกที่เท้าหรือมือ หรือแม้แต่ปัญหาเกี่ยวกับการย่อยอาหารและการควบคุมการขับถ่าย
4. โรคหัวใจและหลอดเลือด น้ำตาลในเลือดสูงทำให้หลอดเลือดมีการอักเสบและแข็งตัวเร็วขึ้น มีความเสี่ยงสูงในการเกิดโรคหัวใจขาดเลือด ความดันโลหิตสูง และโรคหลอดเลือดสมอง
5. แผลเรื้อรัง (Diabetic Foot) เส้นประสาทเสื่อมและการไหลเวียนเลือดที่ไม่ดี ทำให้แผลหายช้าหรือไม่หายจนอาจติดเชื้อรุนแรงถึงขั้นต้องตัดอวัยวะ

ข้อจำกัดของการดูแลโรคเบาหวาน และทางออกใหม่ของผู้ป่วยโรคเบาหวาน

เป้าหมายของการรักษาโรคเบาหวานคือการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ เพื่อลดความเสี่ยงของการเกิดภาวะแทรกซ้อน วิธีการรักษาจึงต้องใช้ยาแผนปัจจุบันร่วมกับการปรับพฤติกรรม เช่น การควบคุมอาหาร การออกกำลังกาย และการลดน้ำหนัก

อย่างไรก็ตาม การปฏิบัติตัวอย่างเข้มงวดในระยะยาวเป็นเรื่องที่ทำได้ยาก จึงทำให้ผู้ป่วยจำนวนไม่น้อยยังคงมีระดับน้ำตาลในเลือดที่ผันผวน รวมถึงมีอาการอ่อนเพลีย กระหายน้ำ ปากแห้ง เหงื่อออกตอนกลางคืน ปัสสาวะบ่อย หรืออาการอื่น ๆ ที่เกิดจากเบาหวาน

ปัจจุบันจึงได้มีการศึกษาตำรับยาสมุนไพรจีน TAM ซึ่งพบว่า สามารถช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ลดการผันผวนของระดับน้ำตาลในเลือด ทั้งยังสามารถบรรเทาอาการที่เกิดจากเบาหวาน ป้องกันและรักษาภาวะแทรกซ้อนจากเบาหวานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ยาสมุนไพรจีน TAM จึงเป็นทางเลือกใหม่ในการป้องกันและรักษาโรคเบาหวานชนิดที่ 2

ยาสมุนไพรจีน TAM กับบทบาทในการรักษาโรคเบาหวาน

ในทัศนะการแพทย์แผนจีน โรคเบาหวานชนิดที่ 2 เกิดจากม้ามพร่อง ม้ามมีบทบาทสำคัญในการย่อยอาหาร ดูดซึมสารอาหาร และกระจายของเหลวในร่างกาย หากพลังชี่พร่องจะทำให้ม้ามอ่อนแอ ร่างกายไม่สามารถกระจายและควบคุมสารน้ำได้อย่างเหมาะสม ส่งผลให้ของเหลวภายในร่างกายเสียสมดุล จนเกิดอาการกระหายน้ำบ่อย ปัสสาวะบ่อย และอ่อนเพลีย การรักษาตามแนวทางแพทย์แผนจีนจึงเน้นการเสริมพลังของม้าม โดยใช้สมุนไพรจีนที่ช่วยบำรุงม้ามและเสริมพลังชี่ ช่วยฟื้นฟูการทำงานของม้ามและกระจายของเหลวในร่างกายได้ดี อีกทั้งช่วยบรรเทาอาการของโรคเบาหวานได้อย่างมีประสิทธิภาพ

กลไกการอออกฤทธิ์ของยาสมุนไพรจีน TAM ที่แตกต่างกับยาแผนปัจจุบัน

ยาสมุนไพรจีน TAM ประกอบด้วยสมุนไพร 17 ชนิด เช่น Renshen, Maidong, Danshen, Kushen, Dihuang, Peilan, Zhimu, Digupi, Lizhihe ฯลฯ จากการวิจัยและทดลองทางคลินิกตามหลักการแพทย์สากล พบว่า ยาสมุนไพรจีน TAM ช่วยให้ร่างกายฟื้นฟูได้จากภายใน ช่วยควบคุมระดับน้ำตาล และบรรเทาอาการของโรคเบาหวานได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยมีการออกฤทธิ์ผ่านหลายช่องทางและหลายเป้าหมาย (Multi-Pathway, Multi-Target) ได้แก่

1. เพิ่มความไวต่ออินซูลิน ช่วยให้ร่างกายตอบสนองต่ออินซูลินได้ดี
2. ปกป้องและชะลอการเสื่อมลงของเซลล์เบต้าในตับอ่อน ช่วยป้องกันการทำลายเซลล์ที่ผลิตอินซูลิน
3. ปรับสมดุลฮอร์โมนกลูคากอน ลดการปล่อยฮอร์โมนกลูคากอนที่ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงเกินไป
4. กระตุ้นการหลั่งฮอร์โมน GLP-1 ที่ลำไส้มากขึ้น ช่วยลดน้ำตาลในเลือด
5. ต้านอนุมูลอิสระและลดการอักเสบ เบาหวานทำให้เกิดการอักเสบเรื้อรัง การต้านอนุมูลอิสระและลดการอักเสบจะช่วยลดความเสื่อมของอวัยวะที่เกี่ยวข้องกับเบาหวาน ทำให้ควบคุมเบาหวานได้ดี
6. ลดความเสียหายของตับ ช่วยให้ตับเผาผลาญน้ำตาลและไขมันได้ดี
7. ลดไมโครอัลบูมินในปัสสาวะ (โปรตีนรั่วในปัสสาวะ) และลดความเสียหายของไตในระยะเริ่มต้นในผู้ป่วยเบาหวาน
8. กระตุ้นการทำงานของไขมันสีน้ำตาล (Brown Fat) และลดไขมันสีขาว (White Fat) ช่วยลดการสะสมของไขมันส่วนเกินที่เป็นสาเหตุทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงขึ้น
9. ปรับสมดุลสมองและฮอร์โมน ช่วยปรับปรุงการทำงานของระบบการควบคุมพลังงานของสมองและต่อมไร้ท่อ ซึ่งมีบทบาทในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดและการเผาผลาญพลังงาน

ประโยชน์ที่ผู้ป่วยจะได้รับจากการใช้ยาสมุนไพรจีน TAM

1. ผู้ที่มีภาวะก่อนเบาหวาน

การทานยาสมุนไพรจีน TAM เพียงอย่างเดียวก็สามารถช่วยให้ร่างกายสามารถนำน้ำตาลไปใช้ได้ดีและลดความเสี่ยงในการพัฒนาเป็นโรคเบาหวานได้ถึง 41% (1)

2. ผู้ป่วยโรคเบาหวานประเภท 2

• ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้เป็นไปตามเป้าหมาย ลดระดับ HbA1c เฉลี่ย 0.92% ภายใน 12 สัปดาห์ (ค่า HbA1c ปกติ < 5.7%) (2)
• ลดการผันผวนของน้ำตาลในเลือดได้ จึงช่วยให้ค่า TIR (เปอร์เซ็นต์ของระยะเวลาที่ระดับน้ำตาลในเลือดอยู่ในช่วงเป้าหมาย) ดีขึ้นถึง 79% โดยผู้ที่เป็นเบาหวานควรมีค่า TIR มากกว่า 70% การที่ค่า TIR ดีขึ้นนั้นจะช่วยลดการเกิดภาวะแทรกซ้อนของเบาหวานได้อย่างมีประสิทธิภาพ (3)
• บรรเทาอาการอ่อนเพลีย ปัสสาวะบ่อย ปากแห้ง กระหายน้ำ ท้องผูก และอาการอื่นๆ (2)
• ควบคุมการเผาผลาญไขมันในเลือด ลดระดับคอเลสเตอรอล ไตรกลีเซอไรด์ LDL และเพิ่ม HDL (4)
• ลดน้ำหนัก ลดขนาดรอบเอว และลดดัชนีมวลกาย (BMI) (2)

3. ป้องกันและรักษาภาวะแทรกซ้อน

ผู้ป่วยเบาหวานควรใช้สมุนไพรจีน TAM ตั้งแต่เนิ่น ๆ หากยังไม่มีภาวะแทรกซ้อน สามารถช่วยป้องกันภาวะแทรกซ้อนได้ดี หากมีภาวะแทรกซ้อนแล้ว สามารถช่วยควบคุมการดำเนินของภาวะแทรกซ้อนได้ ได้แก่

• โรคไตจากเบาหวาน ลดไมโครอัลบูมินในปัสสาวะ (โปรตีนรั่วในปัสสาวะ) และลดความเสียหายของไตในระยะเริ่มต้นในผู้ป่วยเบาหวาน
• โรคปลายประสาทอักเสบจากเบาหวาน ช่วยบรรเทาอาการชาหรือปวด อีกทั้งเพิ่มความเร็วในการส่งสัญญาณประสาท
• โรคจอประสาทตาเสื่อมจากเบาหวาน ช่วยปรับปรุงอาการสายตาพร่ามัวและป้องกันการเสื่อมของเส้นเลือดเล็กในจอตา
• โรคหัวใจและหลอดเลือด ลดอุบัติการณ์ของโรคหัวใจและหลอดเลือด ได้แก่ กล้ามเนื้อหัวใจตาย หลอดเลือดหัวใจตีบ หรือภาวะหัวใจล้มเหลว

ยาสมุนไพรจีน TAM สามารถใช้ร่วมกับยารักษาเบาหวานแผนปัจจุบันชนิดใดได้บ้าง

การใช้ยาสมุนไพรจีน TAM ร่วมกับยาแผนปัจจุบันจะช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ ลดการผันผวนของระดับน้ำตาลในเลือด ลดความเสี่ยงของการเกิดภาวะแทรกซ้อน อีกทั้งบรรเทาอาการต่าง ๆ ที่ยาแผนปัจจุบันอาจไม่ครอบคลุม โดยไม่ก่อให้เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ (Hypoglycemia) ซึ่งยาแผนปัจจุบันที่สามารถใช้ร่วมกับสมุนไพรจีน TAM ได้อย่างปลอดภัย ได้แก่ Metformin, Sitagliptin, Liraglutide, Dulaglutide, Dapagliflozin, Insulin และ Repaglinide

ยาสมุนไพรจีน TAM เหมาะกับใคร

1. ผู้ที่มีภาวะก่อนเบาหวาน โดยช่วยลดความเสี่ยงในการพัฒนาไปเป็นโรคเบาหวาน
2. ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ลดระดับน้ำตาลในเลือด ลดระดับ HbA1c อีกทั้งบรรเทาอาการอ่อนเพลีย ปัสสาวะบ่อย กระหายน้ำ ปากแห้ง ท้องผูก และอาการอื่นๆ
3. ผู้ป่วยเบาหวานทั้งที่มีและยังไม่มีภาวะแทรกซ้อน สามารถป้องกันและชะลอการดำเนินของภาวะแทรกซ้อน ได้แก่ โรคไตจากเบาหวาน ปลายประสาทอักเสบ จอประสาทตาเสื่อม หรือลดอุบัติการณ์ของโรคหัวใจและหลอดเลือด

ภาวะก่อนเบาหวาน โรคเบาหวาน และภาวะแทรกซ้อนป้องกันไว้ดีกว่าแก้ ควรดูแลรักษาที่ต้นเหตุตั้งแต่เนิ่น ๆ ยาสมุนไพรจีนสมัยใหม่ TAM เป็นทางออกสำหรับการป้องกันและรักษาสำหรับคุณ การแพทย์จีนสมัยใหม่และนวัตกรรมสมุนไพรจีนช่วยคุณได้ ปรึกษาฟรีกับผู้เชี่ยวชาญและเภสัชกรเอินเวย์ได้ที่สายด่วนสุขภาพเอินเวย์ (Enwei) โทร. 02-7514399 (20 คู่สาย) หรือไอดีไลน์ @enwei

อ้างอิง

1. Ji Hangyu, et al. JAMA internal medicine, 184(7), 727–735.
2. Tong Xiaolin, et al. Plos One. 2015 June; 10(6): e0130550.
3. Jia W, et al. J Diabetes Res. 2021 Oct 8;2021:6303063.
4. Quan QY, et al. Journal of Difficult and Complicated Cases, 2020, 19(4): 358-361.