ราชวิทยาลัยอายุรแพทย์ ร่วมกับสมาคมโรคติดเชื้อเเห่งประเทศไทย ร่วมกับสมาคมอุรเวชช์ฯ สมาคมเวชบำบัดวิกฤตฯ และราชวิทยาลัยสูตินรีแพทย์ฯ เผยแนวทางรักษาโรคโควิด19 ล่าสุด ไม่แนะนำใช้ ‘ฟ้าทะลายโจร’ เนื่องจากมีผลการศึกษาว่า ไม่ช่วยลดอัตราความรุนแรง และไม่ลดอาการต่างๆ จึงไม่แนะนำใช้ทั้งกรณีผู้ป่วยโควิดไม่มีอาการ มีอาการน้อย หรือมีอาการปานกลาง
เมื่อวันที่ 18 มิ.ย. 2568 เพจเฟซบุ๊ก ราชวิทยาลัยอายุรแพทย์แห่งประเทศไทย ระบุถึงแนวทางเวชปฏิบัติการดูแลรักษาโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด 19) พ.ศ. 2568 Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) Treatment Guidelines 2025 (ฉบับวันที่ 16 มิ.ย.2568)
โดย สมาคมโรคติดเชื้อเเห่งประเทศไทย ร่วมกับสมาคมอุรเวชช์ฯ, สมาคมเวชบำบัดวิกฤตฯ, ราชวิทยาลัยสูตินรีแพทย์ฯ และราชวิทยาลัยอายุรแพทย์ฯ ครอบคลุมทุกประเด็นสำคัญ: ทั้งการวินิจฉัย การดูแลรักษาทั้งใน-นอก รพ. แนวทางเฉพาะสำหรับกลุ่มเสี่ยงและหญิงตั้งครรภ์ ปรับตามสถานการณ์ปัจจุบันและหลักฐานใหม่ล่าสุด
สำหรับเนื้อหาสำคัญบางส่วนระบุว่า ฟ้าทะลายโจร มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Andrographis paniculata และมีสารออกฤทธิ์สำคัญชื่อว่า andrographolide มีฤทธิ์ยังยั้งการแบ่งตัวของเชื้อ SARS-CoV-2 ในหลอดทดลอง โดยยับยั้งโปรตีนส่วนหนาม, ACE2, PLpro และ 3CLpro และมีฤทธิ์ต้านการอักเสบโดยลดระดับ inflammatory cytokines บางชนิด ขนาดของ สารสกัดฟ้าทะลายโจรที่นำมาศึกษาทางคลินิกเพื่อรักษาโควิด 19 เป็นส่วนใหญ่ คือ 180 มก./วัน ให้ต่อเนื่องเป็น เวลา 5 วัน
ข้อมูลจากการศึกษาในประเทศไทย ซึ่งเป็นการศึกษาแบบสุ่มตัวอย่างควบคุมปกปิดทั้ง 2 ฝ่าย ในผู้ป่วยโควิด 19 ที่ไม่มีอาการหรือมีอาการน้อย 185 ราย พบว่า สารสกัดฟ้าทะลายโจรไม่ช่วยลดอัตราการดำเนินโรคที่รุนแรงมากขึ้น และไม่ลดอาการต่าง ๆ อย่างมีนัยสำคัญเมื่อเทียบกับยาหลอก โดยการศึกษาดังกล่าวดำเนินการในช่วงที่มีการระบาดสายพันธุ์เดลตา
การศึกษาแบบสุ่มตัวอย่างควบคุมปกปิดทั้ง 2 ฝ่าย อีกการศึกษาหนึ่งในผู้ป่วย 146 รายที่มีความรุนแรงของโรคน้อยหรือปานกลางพบว่า การให้สารสกัดฟ้าทะลายโจรเพิ่มเติมจากการให้ falvipiravir (add-on therapy) ไม่ช่วยลดอัตราการดำเนินโรคที่รุนแรงมากขึ้น และไม่ลดปริมาณ SARS-CoV-2 จากการ ตรวจติดตามอย่างมีนัยสำคัญเมื่อเทียบกับยาหลอก โดยการศึกษาดังกล่าวดำเนินการในช่วงที่มีการระบาด สายพันธุ์เดลตาและผู้ป่วยร้อยละ 10-20 มีภูมิคุ้มกันต่อเชื้อ SARS-CoV-2 อยู่แล้ว (anti-SARS-CoV-2 เป็นบวก)
ไม่แนะนำให้ใช้สารสกัดฟ้าทะลายโจรในการรักษาผู้ป่วยโควิด 19 ที่ไม่มีอาการ มีอาการน้อย หรือมีอาการปานกลาง (AIIa)
เอกสารอ้างอิง
1. Kanokkangsadal P, Mingmalairak C, Mukkasombat N, Kuropakornpong P, Worawattananutai P, Khawcharoenporn T, et al. Andrographis paniculata extract versus placebo in the treatment of COVID-19: a double-blinded randomized control trial. Res Pharm Sci 2023;18:592-603.
2. Siripongboonsitti T, Ungtrakul T, Tawinprai K, Auewarakul C, Chartisathian W, Jansala T, et al. Efficacy of Andrographis paniculata extract treatment in mild to moderate COVID-19 patients being treated with favipiravir: A double-blind, randomized, placebo-controlled study (APFaVi trial). Phytomedicine 2023;119:155018
ทั้งนี้ สามารถอ่านรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ลิงก์ด้านล่าง https://idthai.org/Contents/Views/?d=!17!9!!1061!
ขอขอบคุณข้อมูล เพจเฟซบุ๊ค ราชวิทยาลัยอายุรแพทย์แห่งประเทศไทย
